Atık önleme konusunda farkındalığı artırma hedefli en büyük kampanya olan Avrupa Atık Azaltım Haftası bu yıl 19-27 Kasım 2022 tarihlerinde “Atığın Modası Geçti” teması ile gerçekleştiriliyor diyen İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu tekstil ve giyim sektörü başta iklim değişikliği olmak üzere yaşam döngüsü boyunca her aşamada yüksek çevresel etkiye sahip. Bu nedenle sektör ve yurttaşlar için sürdürülebilir üretim ve tüketim mühim. Ev tekstili ve giysilerimizi satın alırken, kullanırken, faydalı kullanım ömrünü tamamladıklarında dikkat ve özen göstererek, atık giysilerimizle döngüsel ekonomide değer yaratma yeni modasına uyalım, kendi modamızı yaratalım çağrısı yaptı.
Tekstil ve giyim sektörü ile insan ve doğa etkileşimi
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu “Giyinme temel ihtiyaç, moda kişinin kendini ifade ve tarzını belirtme yollarından biridir. Tekstil ve giyim sektörü yarattığı istihdam ve katma değer ile devasa bir endüstri iken, moda sektör ve tüketiciyi tetikler. Ev tekstil ürünleri, giysilerimiz, aksesuarlarımız rengarenk, ışıltılı bir güzelliktir. Ancak tekstil ve giyim sektörü yaşam döngüsü boyunca her aşamada günümüzün üç acil sorunu olan çevre kirliliği, biyoçeşitlilik kaybı ve iklim değişikliğine etkileriyle insan ve doğa sağlığı için kritik sektördür. Bu nedenle üretici ve tüketici sorumluluğu önemli, en iyi atık yönetimi ile sürdürülebilir üretim ve tüketim şarttır vurgusunu yaptı.
Eskisi olmayanın yenisi olmaz
Ev tekstil ürünleri, giysilerimiz, aksesuarlarımız yırtılabilir, solabilir, nitelikleri bozulabilir ya da artık bunlar benim için ömrünü tamamladı, hatta modası geçti diyebiliriz. İşte burada dikkat gerek. Önce satın almada bilinçli olmalıyız. Gerekli olduğuna karar verdiğimiz, uzun ömürlü, özellikleri iyi ve sürdürülebilirlik yönetimine önem gösteren markalardan ürün seçmeliyiz. Kullanırken onarma, yenileme çok mühim. Yaka, boy değiştirmek, büyük üründen daha küçük ya da farklı ürünler çıkarmak da mümkün. Örneğin pala kilimi gibi. Evimizde yapamıyorsak düzeltme terzisi, nam-ı diğer komandaturaya gitmeliyiz. Giderek çok azalan bu meslek erbabı yeniden önemli olmakta. Hasarlı giysileri dikiş makinesi kullanmadan onaran meslek erbabı ise örgücülerdir. Hem işin ekonomik boyutu hem de bilinçli tüketici olma gereği yaşamımızda komandatura ve örgücünün olmasını mecbur kılıyor. Çünkü eskisi olmayanın yenisi olmaz diyen Dr. Karaosmanoğlu faydalı kullanım ömrünü tamamladığına karar verdiğimiz atık tekstili ise işlenmek üzere döngüsel ekonomiye kazandırmalıyız açıklamasını yaptı.
Atığın modası geçti, yeni modaya uyalım
Prof. Karaosmanoğlu “Faydalı kullanım ömrünü tamamlamış atık ev tekstil ürünleri, giysilerimiz, aksesuarlarımız yeni üretimler için birer ham madde, diğer deyişle ulusal servetimizdir. Hepsini yakınımızdaki atık toplama kutularına, belediyelerimizin toplama merkezlerine, eğer topluyorlarsa satın aldığımız yere teslim etmeliyiz. Böylece atıklarımız geri dönüşüm ile işlenerek döngüsel ekonomide katma değer ve istihdam yaratır. En önemlisi de dünyamızın kaynaklarını daha verimli tüketmiş oluruz. Atığın modası geçti. Yeni moda bu.” bilgilerini verdi.
Kendi modamızı yaratalım
Hepimiz atık önceliklemesine göre ev tekstil ürünlerini, giysilerimizi, aksesuarlarımızı bilinçli satın almalı, uzun süre kullanmalı, gereğinde onararak ömür katmalı, mümkün en az atığa sebep olmalı, ardından atığı yeniden kullanma seçeneklerimizi değerlendirmeli ve en sonunda da geri dönüşüme sokmalıyız. Bu süreç kişinin sürdürülebilir yaşam tarzının bir göstergesi, kendi modasıdır diyen Dr. Karaosmanoğlu atığımızı iyi yönetelim, kendi modamızı yaratalım çağrısı yaptı.
